Skarpa Warszawska 9/2021
Piękny kompleks pałacowo-parkowy w Wilanowie stanowi jedną z pereł architektonicznych stolicy. Pamiętajmy jednak, że w granicach Warszawy znajduje się dopiero od 1951. Wcześniej, jak sama nazwa wskazuje, była to wieś, Villa Nova, w której ród Sobieskich i późniejsi właściciele majątku budowali rustykalny azyl, schronienie przed gwarnym światem miasta. Jednocześnie była to przestrzeń polityczna i siedlisko muz: otwarty dla widowni przez Potockich pałac był pierwszym muzeum na ziemiach polskich. Zraniona, ale nie zniszczona przez wojnę rezydencja dotrwała do dnia dzisiejszego. Co pozostało z niezwykłego charakteru królewskiej siedziby? Jaka przyszłość czeka Wilanów, który z podmiejskiej gminy zmienia się w wielką sypialnię Warszawy?
Paweł Jaskanis, dyrektor Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie opowiada o najważniejszych wyzwaniach, stojących przed placówką w nadchodzących dekadach. Wraz z Idą Żmiejewską i Piotrem Wierzbickim zagłębimy się w przeszłość ogrodu i pałacu, Marek Teler opowie nam o wojennych stratach rezydencji, a Daniel Nalazek przypomni konną kolei, po raz pierwszy spinającą stolicę z jej niezwykłym przedmieściem. Potem wraz z Adamem Podlewskim prześledzimy burzliwe losy wilanowskiej lokacji Świątyni Opatrzności Bożej, a Stefan Szczepłek przypomni utracone warszawskie „zagłębie sportowe".
Mimo wszelkich niedogodności i zagrożeń, związanych chociażby z pandemią, póki jest to bezpieczne, warto spędzać złotą polską jesień wśród dostępnego na wyciągniecie ręki piękna. Spacer po ogrodzie wilanowskim powinien znaleźć się na liście naszych planów.
Rafał Bielski
Redaktor Naczelny
SPIS TREŚCI:
OD REDAKCJI
Wilanów – wieś otoczona przez miasto
TEMAT NUMERU:
Tajemnice Pałacu w Wilanowie
Villa Nova sarmackiego cezara
Piotr Wierzbicki
Czuję magię Wilanowa!
Paweł Jaskanis, dyrektor Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, opowiada o wyzwaniach kierowania swoją niezwykłą placówką.
Pomnik dawnej chwały – Wilanów Potockich
Ida Żmiejewska
Straty wojenne pałacu w Wilanowie
Marek Teler
Trzecia świątynia warszawska
Adam Podlewski
Warszawa Detalicznie
Zapomniane modernistyczne oblicze szkoły z Wilanowa
Jakub Jastrzębski
Historia Komunikacji
Wokół kolei konnej wilanowskiej
Daniel Nalazek
Skarpa Sportowa
Walc łyżwiarzy w dolinie
Stefan Szczepłek
Warszawskie smaki
Nowe i... zapomniane
Paweł Płaczek
Wywiady
Warszawa nieustannie się zmienia
Przy okazji premiery trzeciej części cyklu Warszawianka, autorka zdradza niektóre sekrety swojej pracy twórczej
Zawsze byłem pisarzem
James Shipman o historii, pisaniu i swoich wizytach w Polsce.
Warszawskie klimaty
Kolumbowie Powieść i kronika epoki
Adam Podlewski
Pałac Powraca. Kilka słów o próbach odbudowy Pałacu Saskiego
Galeria Dziedzictwo. nowy projekt Muzeum POLIN
Ely Berenson. Amerykański lotnik nad Warszawą
Matthew Stefanski
Zbiory Muzeum Warszawy
Powstanie warszawskie w pracach Mieczysława Jurgielewicza
Jacek Bochiński
SKARPA LITERACKA
„Gierek i jego czerwony dwór.
Partia, rodzina, towarzysze" Iwona Kienzler
fragment książki
„Warszawianka. Od zmierzchu do świtu"
Ida Żmiejewska
fragment książki
Ponadto
Zdjęcie miesiąca